Yabancıların Türkiye’de şirket kurması

Türkiye son yıllarda özellikle yabancı yatırımcılar için, cazip bir pazar durumuna gelmektedir. Yabancıların Türkiye’de şirket kurmak istemelerinin ardında rol oynayan başlıca etmenler şunlardır:

• Ülkenin stratejik konumu: Avrupa pazarlarına yakınlığı, ülke adına var olan serbest ticaret anlaşmaları kapsamında sunulan avantajlar.
• Büyük pazar hacmi: Hem nüfus yoğunluğu hem de diğer önemli pazarlara olan nüfuzu.
• Nitelikli iş gücü: Dünya çapında bilinirliği olan Türk iş gücü ve sektörel deneyimler.

Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye de şirket kurması ile ilgili merak ettiklerinizi bu yazıdan öğrenebilirsiniz.

Yabancı kişilerin şirket kurması

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre yabancı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi ifade eder. Türkiye’de şirket kuruluş işlemleri kapsamında yabancı gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’de şirket kurması yerli yatırımcılarla aynı kurallara tabidir.

Türkiye’de Şirket Kuruluş Aşamaları

Şirket kuruluşu için izlenmesi gereken adımlar şöyledir:

• Şirket sözleşmesinin hazırlanması ve kurucuların imzalarının tasdik edilmesi: MERSİS internet adresinden ücretsiz üyelik oluşturularak başlatılan şirket kuruluş sürecinde Türk vatandaşları kimlik numaraları ile, yabancılar ise pasaport numaraları ile işlem yapabilirler.
• Şirket yetkililerinin imza beyanlarının hazırlanması: Yetkili kılınan kişilerin imzaları yetkili makam tarafından onaylanır. Türkiye’de bu işlem herhangi bir ticaret sicili müdürlüğünde yapılabilir.
• Rekabet kurumu payı ile nakdi sermayenin ödenmesi: Şirket sermayesinin yasalarca öngörülen oran karşılığı “Rekabet Kurumu Payı” olarak diğer şirket kuruluş işlemleri ile birlikte ticaret sicili müdürlüğünde ödenebilir. Kurulacak şirket tipine göre bu oran değişebilir.
• Tescil işlemleri: Ticaret sicili müdürlüğünde ilgili belgelerle birlikte tescil işlemleri tamamlanabilir. Kuruluş işlemlerinin bir vekaletname ile yetkilendirilen temsilci aracılığıyla tamamlanması da mümkündür.

Yabancıların Türkiye’de şirket/iş yeri açma şartları

Bu husus “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” kapsamında düzenlenmiştir. Buna göre iş yeri açacak yabancı şahısların çalışmaya başlamadan önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan çalışma izni almaları gerekmektedir.

İş yeri açarak kendi adlarına çalışmak isteyen yabancılar, açılması planlanan iş yerine göre kuruluş işlemlerinin tamamlanmasının ardından çalışma izni almak üzere başvuruda bulunabilirler. Çalışma izni verilen yabancılar ilgili belediyeye bu belge ile başvurup iş yeri açma ve çalışma ruhsatı talep ederler.

Yabancı çalışma izni nasıl alınır?

Yabancı çalışma izni almak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

• E-izin sisteminde işveren kaydı oluşturulur. Sistemde üç türde işveren kaydı bulunmaktadır:
  • Ev hizmetleri işvereni: İşverenin TC kimlik numarası ile başvurulur.
  • Kendi nam ve hesabına çalışan yabancı: Yabancının 99’la başlayan yabancı TC kimlik numarası ile başvuru yapılır.
  • Yeni iş yeri: Tüm şirket tiplerini kapsayan bu seçenekte iş yerinin 26 haneli SGK tescil numarası ile işlem yapılabilir.
• Çalışma izni başvurusu: İşveren kaydı oluşturulduktan sonra çalışacak yabancı için çalışma izni başvurusu e-izin sistemi üzerinden yapılır. Başvuru türleri şunlardır:
  • Yurt içi ilk başvuru: Türkiye’de bulunan ve en az 6 aylık oturma izni olan yabancılar için yapılır.
  • Yurt dışı ilk başvuru: İkamet izni olmayan yabancılar TC dış temsilciliklerine gidip çalışma vizesi başvurusunda bulunurlar. Buradan kendilerine 16 haneli bir referans numarası verilir.
  • Uluslararası koruma başvurusu: Bu statüde bulunan yabancılar için yapılır.
  • Geçici koruma başvurusu: Bu statüye sahip Suriye uyruklu yabancılar için yapılır.
  • Uzatma başvurusu: Devam eden çalışma izninin uzatılması için yapılır.

Türkiye’de şirket kurmanın avantajları

Yabancı yatırımcıların Türkiye’de şirket kurmaları ülke özelinde çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Türkiye’de şirket kurmayı düşünen yabancılar için avantaj sağlayabilecek durumlardan bazıları şunlardır:

• Devlet teşvikleri: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından sağlanan bilgilere göre, sıfırdan ve genişleme maksatlı yatırımlar devlet tarafından teşviklerle desteklenmektedir. Başlangıç maliyetlerinin en aza indirgenerek yeni yatırımların teşvik edilmesi Türkiye’de iş kurmayı düşünen yabancılar için önemli bir avantajdır. Devlet tarafından sunulan teşvikler arasında; makinelerde KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, arazi tahsisi, faiz oranı desteği, altyapı desteği, eğitim desteği, alım garantisi ve daha pek çok destek unsuru bulunmaktadır.
• Güçlü ekonomi: Son yıllarda kaydedilen yıllık ortalama büyüme oranları dikkate alındığında Türkiye, gelişmekte olan ülkeler arasında en hızlı yükselen ekonomilerden biri kabul edilmektedir.
• Geniş iç ve bölgesel pazarların varlığı: Türkiye nüfusu dinamik genç nüfusu ile birlikte değerlendirildiğinde yabancı yatırımcılar için elverişli bir pazar ortamı sunmaktadır. Bununla birlikte Türkiye’nin taraf olduğu serbest ticaret anlaşmaları sayesinde Türkiye’de şirket kuran yabancı yatırımcıların yaklaşık bir milyar tüketiciye erişebileceği geniş bir pazar ortamı söz konusu olmaktadır.
• Ülkenin stratejik konumu: Çok uluslu şirketler söz konusu olduğunda küresel bağlantılar kurma konusunda ülkenin stratejik konumu, büyük avantaj sunar.
• Genç ve dinamik nüfus: Türkiye nüfusunun yarısı 33 yaş ve altı bireylerden oluşan dinamik bir yapıya sahiptir. Bu da güçlü satın alma potansiyelinin altını çizer.
• Nitelikli ve rekabetçi iş gücü: Türkiye’de bulunabilecek iş gücü, yüksek verimliliğe sahip ve iyi eğitimli kabul edilir.
• Politik destekler: Kesintisiz reform süreçleri ile kamu ve özel sektör arasındaki iş birliği ile güçlendirilen yeni nesil reformlar, Türkiye’de yabancı yatırımcılar için elverişli bir iş ortamı sunmaktadır.